Maar laten we een stap terug doen. Waar komt dat schuldgevoel vandaan? En misschien nog belangrijker: hoe kun je het loslaten en accepteren dat goed genoeg écht goed genoeg is?
Waarom voelen moeders zich schuldig?
Schuldgevoel bij moeders is niet iets nieuws, maar in de huidige maatschappij lijkt het wel groter dan ooit. Dat heeft verschillende oorzaken:
Sociale media en onrealistische verwachtingen
Online zie je overal perfecte plaatjes: moeders die hun huis netjes houden, altijd zelfgebakken koekjes serveren en stralend met hun kinderen knutselen. Wat je niet ziet, zijn de driftbuien, de rommelige keukens en de momenten waarop diezelfde moeders zich overweldigd voelen.
Druk vanuit de samenleving
Moeders worden vaak beoordeeld, of het nu gaat om borstvoeding vs. flesvoeding, werken vs. thuisblijven of schermtijd vs. geen schermtijd. Er is altijd wel iemand met een mening.
De natuurlijke neiging om te willen zorgen
Als moeder wil je je kind het allerbeste geven. Wanneer je voelt dat je tekortschiet, zelfs al is dat niet objectief zo, kan dat schuldgevoelens oproepen.
Vergelijken met anderen
Het lijkt soms alsof andere moeders het moeiteloos doen. Hun kinderen eten groenten zonder te klagen, slapen door en hebben nooit driftbuien in de supermarkt. Maar ieder gezin is anders en niemand ziet wat er achter gesloten deuren gebeurt.
Schuldgevoel over beschikbaarheid: waarom je niet altijd ‘aan’ hoeft te staan
Veel moeders worstelen met het idee dat ze constant beschikbaar moeten zijn voor hun kind. Maar onderzoek laat zien dat kinderen helemaal niet gebaat zijn bij een ouder die 100% van de tijd ‘aan’ staat. In de psychologie wordt dit concept ‘good enough parenting’ genoemd, een term geïntroduceerd door kinderpsychiater Donald Winnicott. Hij toonde aan dat kinderen geen perfecte, maar een responsieve ouder nodig hebben. Dat betekent dat je aanwezig bent in de belangrijke momenten, maar dat je niet elke seconde paraat hoeft te staan.
Daarnaast is het wetenschappelijk aangetoond dat een moeder die regelmatig tijd voor zichzelf neemt, minder gestrest is en daardoor emotioneel beschikbaar blijft voor haar kind. Een overbelaste ouder raakt sneller geïrriteerd, minder geduldig en heeft minder ruimte om écht te verbinden met haar kind. Juist door af en toe een stap terug te doen, kun je op andere momenten beter aanwezig zijn.
Hoe kun je tijd voor jezelf nemen zonder schuldgevoel?
Het is makkelijker gezegd dan gedaan, maar het is mogelijk om jezelf toestemming te geven om even niet beschikbaar te zijn. Hier zijn een paar praktische manieren om dit te oefenen:
- Benoem je eigen behoeften zonder schuldgevoel
Zeg hardop tegen jezelf: “Ik mag even rust nemen. Dit maakt mij geen slechte moeder, maar een mens.” - Creëer kleine momenten van rust
Dit hoeft niet meteen een weekend weg te zijn. Een kop thee in stilte drinken, een wandeling maken of een boek lezen terwijl je kind speelt, kan al helpen. - Laat los dat je altijd moet entertainen
Kinderen hebben ook baat bij momenten waarop ze zichzelf vermaken. Zelfstandig spelen is een vaardigheid die belangrijk is voor hun ontwikkeling. - Vraag om hulp
Schakel je partner, een familielid of een oppas in. Een uurtje voor jezelf kan wonderen doen. - Zet schermtijd strategisch in
Hoewel schermtijd met mate belangrijk is, kan het ook een hulpmiddel zijn om even een adempauze te nemen zonder dat je kind zich verwaarloosd voelt.
Waarom jij geen perfecte ouder hoeft te zijn
Goed ouderschap gaat niet om perfectie. Sterker nog, perfectie bestaat niet en hoeft ook niet het doel te zijn. Je kind heeft geen perfecte moeder nodig, maar een moeder die liefdevol en authentiek is. Hier zijn een paar redenen waarom je die drang naar perfectie mag loslaten:
Kinderen hebben realistische rolmodellen nodig
Als jij jezelf toestaat om fouten te maken en daarvan te leren, leert je kind hetzelfde. Niemand is perfect en dat is een belangrijke levensles.
Je kind heeft baat bij een ontspannen moeder
Als jij constant probeert aan alle verwachtingen te voldoen, raak je uitgeput. Een gestreste moeder heeft minder energie om echt aanwezig te zijn. Kiezen voor je eigen welzijn is ook kiezen voor het welzijn van je kind.
Goed genoeg is écht goed genoeg
Onderzoek toont aan dat een kind geen ‘perfecte’ ouder nodig heeft, maar een ouder die betrouwbaar en voorspelbaar is. Het gaat om liefde, aandacht en emotionele beschikbaarheid, niet om foutloos opvoeden.
Fouten maken en herstellen: de kracht van ‘repair’
Een waardevol concept binnen de opvoeding is ‘repair’: het herstellen van momenten waarop je misschien niet reageerde zoals je had gewild. Iedereen verliest weleens zijn geduld of maakt een onhandige opmerking. Dat is niet erg, zolang je de verbinding herstelt. Een simpele “Het spijt me, mama was even moe en reageerde niet zo lief als ze wilde” laat je kind zien dat fouten maken normaal is en dat relaties veerkrachtig zijn.
Perfectie is een illusie.
Moeder zijn is een prachtige, maar uitdagende taak. Schuldgevoel hoort erbij, maar het hoeft niet je leven te bepalen. Onthoud dat je kind geen perfecte moeder nodig heeft, maar een moeder die liefdevol, betrokken en menselijk is. Laat de druk los, vertrouw op jezelf en weet dat jij goed genoeg bent – precies zoals je bent.
Wil je meer artikelen lezen over het ouderschap, ga dan naar onze categorie ouderschap
Bekijk ook de volgende video over schuldgevoelens bij moeders.
Herken jij jezelf in dit schuldgevoel? Waar voel jij je als moeder het vaakst schuldig over? Laat het weten in de comments!
