Als je zwanger bent, komt er veel op je af. Niet alleen lichamelijk en emotioneel, maar ook qua medische controles. Van de eerste echo tot de NIPT-test en de 20-wekenecho, er zijn verschillende onderzoeken die kunnen helpen om de gezondheid van jou en je baby in de gaten te houden. Maar welke tests zijn er precies, wat houden ze in en zijn ze verplicht? In dit artikel zetten we alles overzichtelijk op een rij.
Controles bij de verloskundige of in het ziekenhuis
Gedurende je zwangerschap heb je regelmatig controles bij de verloskundige of in het ziekenhuis, afhankelijk van je situatie. Bij een ongecompliceerde zwangerschap vindt de begeleiding meestal plaats bij de verloskundige, waar je eens in de vier weken (en later vaker) wordt gecontroleerd op zaken zoals bloeddruk, groei van de baby en harttonen. Als er sprake is van een medische indicatie, zoals een verhoogd risico op complicaties of een eerdere gecompliceerde bevalling, wordt de zorg overgenomen door een gynaecoloog in het ziekenhuis. In dat geval krijg je extra echo’s en mogelijk meer uitgebreide onderzoeken. Welke zorgverlener jou begeleidt, hangt dus af van hoe je zwangerschap verloopt.
De eerste controle en termijnecho
Zodra je weet dat je zwanger bent, maak je een afspraak bij de verloskundige. Meestal vindt de eerste controle plaats tussen de 8 en 10 weken zwangerschap. Tijdens deze afspraak wordt:
- Je medische geschiedenis besproken
- Je bloeddruk gemeten
- Eventueel bloedonderzoek gedaan
- De eerste echo gepland
Deze eerste echo, de termijnecho, vindt meestal rond 10 à 12 weken plaats. Hierbij wordt gekeken hoe ver je zwangerschap gevorderd is en of het hartje klopt. Dit is vaak een spannend en emotioneel moment!
De NIPT-test: vroege screening op afwijkingen
Tussen de 10e en 14e week kun je kiezen voor de Niet-Invasieve Prenatale Test (NIPT). Dit is een bloedonderzoek waarbij DNA van de placenta wordt onderzocht op chromosomale afwijkingen, zoals het syndroom van Down (trisomie 21), het syndroom van Edwards (trisomie 18) en het syndroom van Patau (trisomie 13).
Belangrijke punten over de NIPT:
- Vrijwillig: Je bent niet verplicht om deze test te doen.
- Geen risico voor de baby: In tegenstelling tot de vlokkentest of vruchtwaterpunctie is er geen kans op een miskraam.
- Niet 100% nauwkeurig: De test geeft een inschatting, maar als er iets afwijkends wordt gevonden, kan vervolgonderzoek nodig zijn.
Wil je deze test doen? Bespreek de mogelijkheden met je verloskundige.
De 20-wekenecho: structureel echoscopisch onderzoek (SEO)
Rond de 19e à 20e week krijg je de 20-wekenecho. Dit is een uitgebreide medische controle waarbij de echoscopist de ontwikkeling van je baby bekijkt. Er wordt onder andere gelet op:
- De groei en ontwikkeling van organen
- De botstructuur en ledematen
- De ligging van de placenta
- Eventuele aangeboren afwijkingen, zoals een open ruggetje of hartafwijkingen
Ook kun je, als je dat wilt, het geslacht van de baby te weten komen!
Hoewel deze echo een belangrijke indicatie geeft van de gezondheid van je baby, is het geen garantie dat er geen afwijkingen zijn. Soms is aanvullend onderzoek nodig.
Andere zwangerschapscontroles en testen
Naast de NIPT en de 20-wekenecho zijn er nog andere onderzoeken die tijdens de zwangerschap kunnen plaatsvinden:
Bloedonderzoeken
Bij je eerste controle en later in de zwangerschap wordt je bloed onderzocht op:
- IJzertekort (bloedarmoede)
- Infectieziekten zoals hepatitis B en syfilis
- Je bloedgroep en rhesusfactor
Glucose tolerantie test (suikertest)
Als je een verhoogd risico hebt op zwangerschapsdiabetes, bijvoorbeeld door overgewicht of een eerdere zwangerschap met diabetes, kan rond 24-28 weken een glucose tolerantie test (GTT) worden gedaan. Hierbij drink je een glucose-oplossing en wordt na een bepaalde tijd je bloedsuiker gemeten.
Groei-echo’s
Bij een normale zwangerschap zijn extra echo’s niet nodig. Maar als er twijfels zijn over de groei van de baby, kan een groei-echo worden aangevraagd rond 30-34 weken.
Bloeddrukcontroles en urineonderzoek
Tijdens de reguliere controles wordt vaak je bloeddruk gemeten en je urine gecontroleerd op eiwitten. Dit is belangrijk om complicaties zoals pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) op tijd op te sporen.
Moet je alle testen en echo’s doen?
Nee, alle prenatale screeningstesten zijn vrijwillig. De NIPT en de 20-wekenecho worden aangeboden, maar je mag zelf kiezen of je ze wilt doen. Sommige vrouwen willen alles weten, terwijl anderen liever afwachten. Bespreek met je verloskundige wat het beste bij jou past.
Mijn mening over zwangerschapscontroles
Ik vind het fantastisch dat er zoveel mogelijkheden zijn om de gezondheid van je baby te monitoren. Maar ik begrijp ook dat het overweldigend kan zijn, vooral als er iets afwijkends wordt gevonden. Persoonlijk denk ik dat het goed is om te kiezen voor onderzoeken waar jij je prettig bij voelt, zonder je te laten leiden door angst. Je zwangerschap moet immers een bijzondere en mooie periode blijven!
Zwangerschapscontroles zijn er om jou en je baby gezond te houden. Het is fijn om te weten welke tests en echo’s je kunt verwachten, zodat je goed voorbereid bent.
Wil je meer informatie over de zwangerschap, bekijk dan al onze artikelen op zwangerschap
Bekijk ook de volgende video over de zwangerschapscontroles
Heb jij de NIPT of 20-wekenecho laten doen? Of heb je bepaalde controles bewust overgeslagen? Deel je ervaring met ons op social media!
