Moederschap is prachtig, bijzonder en intens. Maar wat als dat moederschap er niet komt, terwijl je het zó graag wilt? Wat als je maand na maand hoopt, droomt en teleurgesteld wordt? Ongewenst kinderloos zijn raakt aan het diepste verlangen dat je kunt voelen – en toch wordt er nog steeds te weinig over gepraat.
In deze blog wil ik juist wél praten. Over de pijn, het verdriet, maar ook over kracht, verbinding en hoe je overeind blijft als je kinderwens onvervuld blijft. Omdat het onderwerp ongewenst kinderloos bespreekbaar moet zijn. Voor jezelf, en voor elkaar.
Een stille strijd achter gesloten deuren
Veel vrouwen die ongewenst kinderloos zijn, voeren een strijd waar niemand iets van ziet. Je werkt, lacht, en leeft je leven, terwijl je diep vanbinnen een knagend gemis voelt. Misschien ben je in een vruchtbaarheidstraject geweest, misschien heb je jarenlang gehoopt, misschien is er nooit een duidelijke reden gevonden.
Wat de situatie ook is: ongewenst kinderloos zijn gaat vaak gepaard met rouw. Rouw om iets wat er nooit was, maar waar je wél van hebt gehouden. En dat is iets wat meer aandacht en begrip verdient.
Mijn mening. Elk moederschap verdient erkenning, ook als er geen kind is
Hoewel ik zelf pleegmoeder ben geworden, raakt het onderwerp ongewenst kinderloos me enorm, omdat wij hiervoor lang bezig zijn geweest kinderen te mogen krijgen dmv verschillende trajecten. Ik ken meerdere vrouwen in mijn omgeving die deze pijn dragen. En wat me het meeste raakt? Dat ze zich vaak alleen voelen. Alsof ze er niet bij horen in gesprekken over schoolpleinstress, gebroken nachten of kinderfeestjes.
Maar weet je? Zij verdienen net zoveel ruimte. Hun liefde, zorgzaamheid en kracht zijn er óók, zelfs als er geen kind is om dat aan te geven. Ik geloof dat moederschap in vele vormen bestaat. En vrouwen die ongewenst kinderloos zijn, zijn soms de meest zorgzame en wijze vrouwen die ik ken. Ze verdienen niet alleen ons respect, maar ook onze ruimte en erkenning.
Wetenschap en cijfers. Je bent niet alleen
Wist je dat 1 op de 6 stellen in Nederland moeite heeft met zwanger worden? En dat ongeveer 1 op de 10 vrouwen uiteindelijk ongewenst kinderloos blijft?
Dat zijn geen kleine aantallen. Toch hoor je er weinig over. En dat maakt het vaak nóg moeilijker. Want als je denkt dat iedereen om je heen moeiteloos kinderen krijgt, voel je je al snel tekortschieten.
Onderzoeken tonen aan dat ongewenst kinderloos zijn een diepe impact heeft op het mentale welzijn. Vrouwen ervaren vaker gevoelens van depressie, verlies van identiteit en eenzaamheid. Maar ook: veerkracht, hernieuwde zingeving en een sterk gevoel van solidariteit met anderen in dezelfde situatie.
Omgaan met opmerkingen. Wat je liever niet hoort
De meeste mensen bedoelen het goed, maar sommige opmerkingen doen meer pijn dan ze beseffen. Dingen als:
- “Je moet het gewoon loslaten, dan lukt het vanzelf.”
- “Jullie kunnen toch altijd adopteren?”
- “Ach, dan heb je tenminste je vrijheid nog!”
Als je ongewenst kinderloos bent, kunnen dit soort goedbedoelde woorden als een klap binnenkomen. Het helpt als we met z’n allen wat bewuster en zachter worden in onze gesprekken hierover. Soms is een luisterend oor veel waardevoller dan een oplossing.
Wat kun je wél zeggen of doen?
Wil je iemand steunen die ongewenst kinderloos is? Hier wat simpele, liefdevolle ideeën:
- Vraag hoe het écht met haar gaat. Niet alleen op haar werk, maar ook in haar hart.
- Erken haar verdriet zonder te willen fixen. “Ik weet niet hoe dit voelt, maar ik wil er wel voor je zijn.”
- Laat haar meedoen. Nodig haar ook uit op kinderfeestjes of babyshowers, maar geef haar ook de ruimte om nee te zeggen.
Het gaat er niet om dat je het perfect doet. Het gaat erom dat je er bént.
Zingeving zonder kinderen
Voor veel vrouwen die ongewenst kinderloos zijn, komt er op een gegeven moment een nieuwe vorm van invulling. Een andere manier van liefde geven: aan neefjes en nichtjes, leerlingen, patiënten, collega’s, huisdieren, of goede doelen.
Dat neemt het gemis niet weg, maar het biedt wel een nieuw pad. Iets wat langzaam, met vallen en opstaan, zichtbaar wordt.
Maak het bespreekbaar, voor jezelf én voor anderen
Als jij zelf ongewenst kinderloos bent, weet dan dat je gevoelens er mogen zijn. Je hoeft ze niet weg te drukken of te relativeren. Zoek steun, praat erover, en wees mild voor jezelf.
En als je moeder bent (zoals ik), kijk dan eens om je heen. Zie je die ene vriendin die altijd stil is tijdens het baby-onderwerp? Die collega die nooit over haar thuissituatie praat? Misschien is zij wel iemand die ongewenst kinderloos is – en gewoon gezien wil worden.
Jij doet ertoe, altijd
Of je nu moeder bent of niet, jouw verhaal doet ertoe. Laten we met z’n allen wat zachter, ruimer en liefdevoller worden. Zodat niemand zich buitengesloten voelt. Want uiteindelijk gaat het niet alleen om kinderen krijgen – het gaat om mens zijn, liefhebben, delen en erkennen.
Wil jij je verhaal delen?
Ben jij ongewenst kinderloos, of ken je iemand voor wie dit geldt? We nodigen je uit om jouw verhaal – anoniem of niet – met ons te delen op Instagram of in de reacties. Want hoe meer we erover praten, hoe minder eenzaam het voelt.
Wil je meer lezen, ga dan naar zwanger worden
