Lieve mama’s, hebben jullie ook zo’n exemplaar in huis? Een tiener die binnen 30 seconden kan switchen van knuffelbehoefte naar totale irritatie? Of die zijn huiswerk “vergeten” is, maar wél zonder moeite vijf TikToks tegelijk kan opnemen? Dan heb je net als ik te maken met het wonderlijke, verwarrende en soms hilarische puberbrein.
Ik kan je alvast verklappen: het ligt niet aan jou. En nee, ook niet aan je kind. Het ligt aan het brein. Of beter gezegd: het puberbrein dat nog volop in ontwikkeling is. En dat verklaart een hoop. Laten we samen duiken in de wondere wereld van de puber mét begrip, humor en handige tips.
Wat gebeurt er in dat puberbrein?
Het puberbrein ondergaat een flinke verbouwing. Letterlijk. Rond de leeftijd van 10 à 12 jaar begint het brein aan een soort “grote schoonmaak”: verbindingen die weinig gebruikt worden, verdwijnen, terwijl andere juist versterkt worden. En dat gaat door tot ze een jaar of 25 zijn!
De prefrontale cortex, het deel van het brein dat verantwoordelijk is voor plannen, impulsbeheersing en logisch nadenken, is bij pubers nog lang niet klaar. Daardoor maken ze sneller impulsieve keuzes, reageren ze emotioneler en denken ze vooral vanuit het ‘nu’ en veel minder aan ‘later’.
Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat het limbisch systeem (waar emoties worden verwerkt) in het puberbrein sneller rijpt dan het rationele deel. Geen wonder dus dat ze soms uitbarsten in tranen om iets kleins of ineens met hun ogen rollen alsof jij net de domste opmerking ooit hebt gemaakt.
Waarom pubers zoveel slaap nodig hebben
Heb je ook zo’n puber die zich ’s ochtends met geen mogelijkheid uit bed laat krijgen? Dat is geen luiheid, maar opnieuw een gevolg van het puberbrein. De biologische klok van pubers verschuift namelijk: ze worden later moe, maar moeten vaak nog vroeg op. Hierdoor ontstaat slaaptekort – wat weer invloed heeft op hun humeur, concentratie en motivatie.
Probeer dus niet te veel te mopperen (ik weet het, dat is moeilijk), maar bedenk dat hun lichaam écht anders werkt. En áls ze dan een keer tot 11 uur uitslapen in het weekend… gun ze dat rustmomentje.
Mijn mening: het puberbrein is fascinerend én frustrerend
Als moeder van een (bij vlagen dramatische) puber moet ik eerlijk zeggen: ik vind het puberbrein fascinerend én frustrerend tegelijk. Soms snap ik echt niet waar die opvliegende reacties vandaan komen of waarom een simpele taak zoals de vaatwasser uitruimen ineens voelt als een marteling. Maar als je je erin verdiept, valt alles op zijn plek.
Door te weten wat er gebeurt in hun hoofd, voel ik meer compassie. En dat maakt de sfeer thuis ook fijner. We mogen als moeders best af en toe een time-out nemen, een diepe zucht slaken en het relativeren: het is een fase, het is een fase…
Wat helpt bij mij? Humor, duidelijke grenzen én blijven praten. Zelfs als ze maar “hmm” of “weet ik niet” terugzeggen. Ze luisteren meer dan je denkt. En als ik me dan herinner dat het puberbrein simpelweg nog in de steigers staat, dan voel ik weer een beetje meer geduld opborrelen.
Hoe ga je als ouder om met het puberbrein?
Een paar tips die écht helpen bij het omgaan met het puberbrein:
Blijf rustig – je kind heeft al genoeg storm in z’n hoofd.
Stel duidelijke grenzen, maar geef ook ruimte.
Toon begrip, zelfs als je het gedrag niet goedkeurt.
Communiceer op het juiste moment – dus niet tijdens een driftbui, maar als de rust is wedergekeerd.
Wees consequent, maar niet star.
En bovenal: wees er gewoon. Ook al doen ze alsof ze je aanwezigheid irritant vinden, stiekem hebben ze je harder nodig dan ooit.
Waarom het puberbrein ook voordelen heeft
Gelukkig is het puberbrein niet alleen lastig – het heeft ook voordelen. Pubers zijn creatief, flexibel en denken out of the box. Ze zijn op zoek naar hun identiteit, nemen risico’s (wat soms doodeng is, maar óók nodig voor groei), en ontwikkelen hun eigen mening.
Als we ze de juiste begeleiding bieden, kunnen ze zich ontwikkelen tot krachtige, zelfstandige mensen. En dat begint met een moeder die snapt dat het brein nog volop in de maak is.
Je bent niet alleen, mama
Soms voel je je misschien machteloos. Alsof je niks goed kunt doen. Maar weet: dat hoort bij deze fase. En ook jij groeit, samen met je puber.
Het puberbrein vraagt veel van je, maar het levert ook waardevolle inzichten op. Over jezelf, over loslaten, en over hoe sterk de band kan zijn, zelfs als die even wankelt.
Laat jouw ervaring horen!
Herken jij dit? Heb je thuis een puber met een stormend brein? Deel jouw leukste (of juist moeilijkste) pubermoment op onze socials! Zo helpen we elkaar én laten we zien dat we er niet alleen voor staan.
Reageer op onze nieuwste post en tag een moeder die dit ook moet lezen!
Samen maken we het puberleven net ietsje luchtiger.
Meer lezen over pubers
